Vijf boeken over EA
EntArch Intrapreneur

Vijf boeken over EA a.k.a. Jip’s Song

Per 31 juli verlaat Jip Schwering Trivento. We gaan zijn betrokkenheid en creativiteit missen. Maar vooral zijn licht-filosofische insteek waarmee hij regelmatig afwijkende, interessante ontwerp- en oplossingsalternatieven bedenkt. En zijn toekomstgericht denken. Jip was leider van ons analyse- en ontwerpgilde, wat tot zeer interessante sessies leidde. Wat we ook zullen missen zijn de whiskyproeverijen, die hij met passie en veel kennis van zaken organiseerde.

Jip neemt de rol van product of domein architect op zich. Daarom vroeg hij onze beste enterprise architectuur resources nog even op een rijtje te zetten. Bij deze!

Voor mij zijn dat vooral verwijzingen naar het maakproces van passende modellen om complexe organisaties te managen en daarover besluiten te helpen nemen. We kunnen niet managen wat we niet begrijpen – behalve als je geluk hebt. Nu complexiteit groeit en individuen steeds korter in organisaties verblijven moet je iets.

Niet een model van IT. Zeker geen financieel model of hark. Voor strategische en toekomstgerichte – overlevings – redenen moet je je business goed modelleren. Met modellen, in een gezamelijke taal, gemaakt op basis van vertrouwen samen met de betrokkenen. Er daar zijn leiding, entrepreneurs en intrapreneurs, al van overtuigd, ze zoeken ze.

De modellen die je (samen) maakt zijn cruciaal. Want je beslist op basis van wat je weet. Gebrekkige modellen leiden tot fantasiekeuzes en een fantasiestrategie. Waar je niet voor georganiseerd bent, dat begrijp je domweg niet.

Modellen van het verleden of het heden, current state modellen, zijn vaak goed te doen. Veel moeilijker is het in de filosofische en toekomstgerichte ambacht van Jip. Die ligt ook vaker in ons ecosysteem en zijn kwalitatiever en schaars, onbetrouwbaarder ook. Hier kun je als architect natuurlijk je strategische meerwaarde laten zien. Sterker nog: enterprise architectuur als meta-discipline, modellen maken als randvoorwaarde om goede strategie mogelijk te maken.

Achtereenvolgens gebruikte ik de volgende bronnen. Het Telematica instituut was een mooie bron. Ik denk vooral aan Enterprise Architecture at Work van Mark Lankhorst, de bron voor Archimate. Maar bijvoorbeeld ook Kanaalpatronen. Dat biedt inhoudelijke oplossingen en modelleringgereedschap.

Voor praktische architectuur was voor mij relevant de school van Marlies van Steenbergen en Martin van de Berg: de boeken m.b.t. DYA.

Ik las boeken van Tom Graves en zijn blog. En als ik technologie architectuur of software architectuur nodig had Martin Fowler.

Voor mij is een jaarlijks te herlezen bron de boeken van Gerben Wierda, Chess and the Art of Enterprise Architecture en Mastering Archimate. Om te beginnen met een focus op de huidige situatie, maar ook met een ondersteunend proces voor strategie die incrementeel werkt.

Over Agile Architectuur heb ik veel geoefend met Scaled Agile Framework, over de Enterprise Architect, de Architectuur Runway, over agile architectuur en de oplossingsarchitect.

Ik vond oplossingen voor proces en modellering ook vanuit de bouwkunde: Christopher Alexander. Zowel zijn “Notes on the Synthesis of Form”, “Een Patroontaal, steden, gebouwen, constructie” als zijn aanpak “Een tijdloze manier van bouwen”, het proces om leven te creëren. Nog steeds actueel.

Qua totaal samenhangende architectuur, van de big picture tot de details, vond ik het boek Service Orientation van Paul Allen en natuurlijk Intersection van Milan Guenther steeds meer interessant. Voor beide is architectuur maar een derde van het geheel. Beide bieden samenwerkingsprocessen.

Maar zoals je weet gaan mijn onderzoeken meer en meer naar de Milkyway en Stafford Beer’s Viable System Model en systeemdenken. Modellen van organisaties dat intrapreneurs een model bieden dat ze werkelijk gebruiken om te begrijpen hoe hun organisatie werkt. Ze hebben een gelaagde structuur – je kunt inzoemen – op basis van eenvoudige regels. Je kunt er organisaties van iedere complexiteit mee aan. Het modelleert zowel de operatie als de besturing. Het geeft een blauwdruk van de organisatie en haar informatiebronnen. En je kunt ze voor allerlei doeleinden & vraagstukken (her)gebruiken. Het gebruiken van een begrijpbaar organisatiemodel als de ruggegraad van je modellering helpt je om met alle betrokkenen te kunnen samenwerken. Dan wordt het makkelijk en natuurlijk voor “de business’ om de modellen op te pakken en te gebruiken om hun eigen problemen op te lossen. Daar komen ze gretig op af.

Tot slot maakten we voor Jip een afscheidslied, gebaseerd op U2’s New Year’s Day met bijbehorende clip. We zullen vast weer bij je zijn!

Yeah hee.

Het lijkt een kalme Juli dag
een filosoof gaat overstag

Wij wilden bij je zijn
bij je zijn – Spark! of niet
Niets verandert deze Juli dag
Deze Juli dag

Wij zullen vast weer met je zijn
Wij zullen vast weer met je zijn

Onder een “#awkward” vibe
De EntDesigners staan op en kijk
Samen sterk en met effect
organisaties zeggen, zeggen…

maak het waar! maak het waar!
wij kunnen anders!
Al wordt t zwaar
wij gaan het doen

Ik, ik ga de toekomst in
Ik, ik maak een nieuw begin

Yeah oooh

Oh, oh
Oh, oh
Oh, oh

Ach, misschien is het tijd voor u
Ja, vlieg uit nu
Wij zullen vast weer met je zijn
Wij zullen vast weer met je zijn

Ons wordt verteld
dit is de “andere” tijd
“Anders” is de reden
voor onze strijd

Al zou ik met je willen zijn
dag en nacht
Niets veranderd
Deze Juli dag

Op deze Juli dag
op deze juli dag