Wat zouden wij informatie architecten geven voor een elegant en passend wereldbeeld van het organisatie domein? Faust, de hoofdpersoon uit het gelijknamige boek door Goethe, was bereid zijn ziel daarvoor te verkopen. En Goethe, Johann Wolfgang von Goethe, kon weten wat de consequentie was. Behalve advocaat, dichter, humanist en schrijver was hij een wetenschapper met een nieuwe onderzoeksmethode. Een onderzoeksmethode die we, in mijn mening, als informatie architecten goed kunnen gebruiken.
Zijn methode heet (Goethesiaanse) phenomenologie of Goetheanisme. Hij ontwikkelde het in de biologie en natuurkunde door de studie van planten en de studie van kleuren. En hij vond daarmee fundamentele patronen, plant patronen bijvoorbeeld. Zijn methode bestaat uit een aantal stappen.
De eerste fase: exacte zintuigelijke ervaring: intensief gebruik van de zintuigen en observatie van het onderhavige systeem. Niet tevreden zijn met een beperkt aantal cases. Maar zeer intensief, langdurig en zeer geconcentreerde observatie van het probleemdomein, studerend op uitzonderingen en onregelmatigheden. En niet door nu al te duiden wat wordt geobserveerd, maar alleen meer en meer feiten in het geheugen opnemen. Doelstelling is om diep in de situatie te kruipen.
De tweede fase: wendbare verbeelding: gegeven alle verzamelde feiten, probeer een holistisch en dynamisch beeld te maken van de situatie, door gebruik te maken van de afbeelding en film creërende vaardigheden van het brein. De geheugen opslag voor de individuele feiten smelten daarmee als het ware in één.
De derde fase: innerlijke hercreatie en herhaling: nog steeds je oordeel uitstellend, speel het beeld of de film steeds opnieuw af, zodat je dieper en dieper in de situatie terecht komt, om de essentie te naderen. Een antwoord over de structuur of de essentie van de situatie komt dan vanzelf.
De vierde fase: beschouwend oordelen: herken door denken de patronen, archetypes, regels of blueprint van de situatie.
Dit alles lijkt op wat goede detectives lijken te doen: laat de feiten voor zichzelf spreken, leef je door de hele situatie heen en kom tot je essentiele en creatieve conclusies. Dus laten we Morse, Frost of Dalgliesh kopiëren.
Deze blog is geïnspireerd door het boek Aardschok, Bliksemflits door Wil Uitgeest.
